Hastalığın ve ölümün taşıyıcıları; ambarlarımızdaki besinlerin obur ortakları ve ıslah olmaz yağmacıları; çatı katlarının, bodrumların, lağımların ve ara geçitlerin ısrarcı ikametçileridirler. Bir görünüp bir kaybolan, labirentler gibi uzayan, tutamadığımız düşünceler, peşimizden gelen tekinsiz gölgeler, bindiğimiz geminin kaçak yolcuları, kimseye açmadığımız mahrem dolaplarımızın paydaşlarıdırlar. Olağanüstü derecede keskin dişleriyle tuğla, ahşap ya da kurşunu kemirebilir; bunun yanında bir fili takıldığı ağlardan cesurca kurtarabilirler. Diğer memelilerin, yırtıcı kuşların ya da sürüngenlerin bitmek tükenmek bilmeyen saldırılarına direnerek hayatta kalmanın ve yaşamı sürdürmenin en şaşırtıcı örneklerini sergileyebilir; meraklı, sosyal ve uyumlu olmaya dair türlü dersler öğretebilirler fareler.
Antik Mısır’ın tanrıçalarından biridir kurbağa kafalı Heket. Dünyaya gelmeden önce ilk karşılaştığımız sular anne rahmindekilerse; Heket bu sulardaki ilk oluşumlardan, yaşama katılmaktan ve yeni hayatlardan sorumludur. Başını sudan çıkarıp karaya doğru zıplarken iki yaşamlılar, karanlığın kadife örtüsünü yırtarcasına çok sesli korolarına başlarlar. Yaşamın bereketinin hem suda hem de karada devam etmesini coşkulu şarkılarıyla kutlarlar. İçlerinde bir tür vardır ki yaşadığı ılık coğrafyada kışın soğukları geldi mi kendini bir “ölü” gibi dondurur; baharın gelişiyle çözülüp tekrar hayata karışırlar. [1]
Yer üstünden yer altına, varoluştan yok oluşa, aydınlıktan karanlığa, deliklerden aşağıya; döngülerde, geçitlerde ve eşiklerde rastlarsınız onlara. Hızlıca belirip gözden kaybolurlar söz verdiği randevulara yetişemeyenlere has telaşla. Uzun zamandır çakallara ve kurtlara, yılanlara ve kartallara, bir de insanlara yem olsalar da; aynı telaşla çoğalırlar yeryüzünün hemen her kıtasında. Acayip ve tuhaf olanın rolünü kaptıkları masallarda çıkarlar sonra ortaya. Derler ki 18.yy’da bir Çin hanedanının elbisesindeki işlemede, ayın üzerindeki hayat ağacının yanında oturan bir beyaz tavşan varmış. Ay ışığında yıkanırken elindeki kadehten ölümsüzlük iksirini yudumlar; insanlara hayata gelmenin ve getirmenin, üretmenin ve yenilenmenin sırrını fısıldarmış.
[1] Goodeve, Thryza Nichols. “Mythic Creatures: Dragons, Unicorns, and Mermaids. Frogs: A Chorus of Colors.” Artseen, 2017